สื่อในประเทศจีน มีการย้อนถึงคดีสุดช็อกในอดีต หลังชายคนหนึ่งต้องติดคุกในข้อหาฆ่าภรรยาตัวเอง แต่ผ่านไป 11 ปี ภรรยาของเขาที่ทุกคนคิดว่าตายไปแล้ว กลับมาเปิดเผยความจริง จนกลายเป็นข่าวโด่งดังและฉาวโฉ่ของกระบวนการยุติธรรม จุดเริ่มต้นของเรื่องราว
ในเย็นวันที่ 20 มกราคม 1994 จางไจ่หยู (Zhang Zaiyu) และสามีของเธอ เช่อเซียงหลิน (She Xianglin) ทะเลาะกันรุนแรงเรื่องปัญหาครอบครัวเล็กน้อย จางไจ่หยูจึงหนีออกจากบ้านด้วยความโกรธ
เช่อเซียงหลินคิดว่าเธออาจกลับมาเมื่อสงบสติอารมณ์ได้แล้ว จึงไม่ได้ออกไปตามหาเธอ แต่ไม่มีใครคาดคิดว่าการจากไปครั้งนี้จะเป็นการจากไปตลอดกาล
สามวันหลังจากที่จางไจ่หยูออกจากบ้าน เธอยังไม่กลับมา เช่อเซียงหลินจึงรีบไปบ้านแม่ของเธอเพื่อตามหา แต่ก็ไม่พบวี่แวว เหมือนเธอหายตัวไปอย่างไร้ร่องรอย เช่อเซียงหลินรู้สึกผิดปกติจึงรีบแจ้งตำรวจ
หลังรับแจ้ง ตำรวจได้ระดมกำลังค้นหาในทุกที่ที่จางไจ่หยูอาจไป แต่ก็ยังไม่พบเบาะแส
จนกระทั่งเช้าวันที่ 11 เมษายน มีชาวบ้านคนหนึ่งพบศพลอยอยู่ในบ่อขณะเดินผ่าน จึงรีบแจ้งตำรวจ
ตำรวจมาถึงที่เกิดเหตุและนำศพขึ้นมา หลังชันสูตรพบว่าผู้เสียชีวิตเป็นผู้หญิง อายุประมาณ 30 ปี สูง 1.55 เมตร แต่เนื่องจากศพแช่น้ำนานเกินไป ใบหน้าจึงจำไม่ได้
ตำรวจสังเกตว่าผู้ตายมีรูปร่างคล้ายจางไจ่หยูที่เพิ่งหายตัวไปไม่นาน จึงให้ครอบครัวของเธอมาชี้ตัว แม่ของจางไจ่หยูถึงกับร้องไห้โฮและยืนยันว่าศพคือจางไจ่หยู
ตำรวจขอให้แม่ของจางไจ่หยูตรวจ DNA เพื่อยืนยันตัวตน แต่ในปี 1994 การตรวจ DNA มีค่าใช้จ่ายสูงถึง 20,000 หยวน ซึ่งครอบครัวไม่สามารถจ่ายได้
การสืบสวนและคำตัดสินที่ผิดพลาด
ตำรวจระบุว่ามีร่องรอยการกระแทกด้วยของแข็งที่ศีรษะของศพ ซึ่งอาจเป็นการฆาตกรรมแล้วทิ้งศพในน้ำหรือจมน้ำหลังถูกทำร้าย แม่ของจางไจ่หยูจึงแจ้งว่าลูกเขยเคยใช้ความรุนแรงในครอบครัว และไม่พอใจที่จางไจ่หยูมีอาการป่วยทางจิต
ตำรวจจับตัวเช่อเซียงหลินมาสอบปากคำ และหลังจากการกดดันนานถึง 6 เดือน เขาก็ยอมรับว่าเป็นคนฆ่าภรรยา ด้วยคำสารภาพนี้ เช่อเซียงหลินถูกตัดสินจำคุก 15 ปี การกลับมาของจางไจ่หยู
ในปี 2005 จางไจ่หยูปรากฏตัวขึ้นที่บ้านของเช่อเซียงหลินพร้อมสามีใหม่และลูกชาย เธอเล่าว่าหลังหนีออกจากบ้าน เธอจำที่อยู่และชื่อของตัวเองไม่ได้ จึงเร่ร่อนไปจนถึงมณฑลซานตงและแต่งงานมีครอบครัวใหม่
เมื่อทราบว่าจางไจ่หยูยังมีชีวิตอยู่ เช่อเซียงหลินจึงได้รับการปล่อยตัว ศาลสูงหูเป่ยพิจารณาคดีใหม่และยกฟ้องเขา
หลังถูกจองจำโดยไม่เป็นธรรมถึง 11 ปี เช่อเซียงหลินได้รับค่าชดเชยกว่า 700,000 หยวน แต่ชีวิตครอบครัวของเขาแตกสลายไปแล้ว แม่ของเขาเสียชีวิตด้วยความโศกเศร้า ลูกสาวต้องหนีไปทำงานต่างเมือง ครอบครัวต้องเผชิญความทุกข์ทรมานอย่างหนัก
ศาสตราจารย์ เฉินรุ่ยหัว ผู้เชี่ยวชาญด้านกฎหมายจากมหาวิทยาลัยปักกิ่ง กล่าวว่า ศาลมักจะลงโทษผู้ต้องสงสัยด้วยบทลงโทษที่เบาลงหากไม่มีหลักฐานเพียงพอ พวกเขาไม่ยกฟ้องหรือประกาศความบริสุทธิ์ของผู้ต้องสงสัย แต่ก็ไม่ลงโทษประหารชีวิตเช่นกัน เขากล่าว พร้อมชี้ว่าการลงโทษจำคุก 15 ปีเป็นทางเลือก สายกลาง
หลี่ กุยฟาง ผู้เชี่ยวชาญด้านกฎหมายอาญา กล่าวว่า คดีนี้สะท้อนให้เห็นถึงปัญหาที่ผู้ต้องสงสัยไม่มีสิทธิ์เข้าถึงทนายความในคดีอาญา
เราจะเห็นได้จากคดีแบบนี้ว่า ผู้ต้องสงสัยมักไม่รู้เรื่องกฎหมายมากนัก หากพวกเขาได้รับสิทธิ์เข้าถึงทนายความตั้งแต่เริ่มต้น พวกเขาย่อมมีโอกาสได้รับการพิจารณาคดีที่เป็นธรรมมากขึ้น หลี่ กุยฟาง กล่าว พร้อมระบุว่าพนักงานอัยการมองข้าม ข้อสงสัยหลายประเด็น ในคดีนี้
